43. eskola, apirilaren
13 eta 14koa (Aste Santu ostekoa)
-
Izango da, agian, Aste Santua
probextuz bainuetxeren batera joan den ikaslerik. “Opor
egunak lasai igarotzeko aukera: bainuetxeak berriro modan jartzen ari omen
dira” close-testa zuzendu dugu, astiro, azalpen asko eman behar izan
baitizkiet.
a.
Dagoeneko = jadanik. Ene! Dagoeneko = jadanik hamarrak dira!
b.
Ahalik eta = ahal den +
SUPERLATIBOA:
AHALIK ETA ONDOEN pasatzen saiatuko
naiz oporretan. AHAL DEN ONDOEN
azalduko dizuet gai hau.
c.
Hainbat herritako (mugagabea).
d.
UrteAN ZEHAR (noiz zehar), astean zehar, egunean zehar hiru pastila
hartzen ditu… // HondartzaN ZEHAR = BARRENA paseo bat eman dut txakurrekin (* hondartzatik)
e.
Pilatu = metatu (gogoratu puntukako
gidabaimenari buruzko testua; han adierazi genuen puntuak metatu edo pilatu
egin daitezkeela; gogoratu, halaber, belar-meta zer den).
f.
Kezkak = ardurak
g.
–T(Z)EA + erabaki
h.
Gaixotasun = gaitz > gaitzen bat (alguna enfermedad)
i.
Gaixotasunen bat ZUEN = ZEUKAN pertsonak (nork sing.)
j.
Oporleku (mugagabea) bilakatu = bihurtu dira
(mugagabearen apunteak, 8. puntua).
k.
Duela ehun urte baino gehiago…sortu zen // Badira ehun urte baino gehiago… sortu zELA = zENETIK; badira bi
urte ezkondu ginela = ginenetik; badira hogei urte zure berri(rik) ez dudala =
dudanetik; badira hainbat urte elkarren berri(rik) ez dugula = dugunetik;
denbora luzea da elkarren berri ez dugula = dugunetik. Adierazi lagunarteko gutun eta
mezuetan erabili ohi dela, sarreran. Aproposa dela horretarako.
l.
Zutik DIRAU = irauten du = jarraitzen du. Klase honek 125 minutu dirau;
klase hauek 125 minutu diraute.
m.
Hainbat aukera (mugagabea)
n.
Egon ez DADIN (subjuntiboa) = ez egoTEKO. Zertarako? Galderari
erantzuten dio. Datorren urtean landuko duzue.
o.
Hiru igerileku ERE badaude:
Irunen bizi naiz;
ni ERE Irunen bizi naiz;
ni ERE BAI. ;
BAITA ni ERE.
Etxean kontsola bat daukat;
nik ERE badaukat;
NIK ere BAI;
BAITA nik ERE.
(* ni ere bai
Irunen bizi naiz, * Nik ere bai badaukat).
Alegia, aditza
dugunean ERE bakarrik erabil daiteke – besteak bertsio motzak dira – eta oker
dagoela ERE BAI + aditza erabiltzea, bi aldiz baieztatzen ari garelako.
p.
Arduraduna / arduratsua / arduragabea
q.
Bainuetxe ZEIN (nahiz) hotelak
r.
Ibilaldi = irteera = txango
s.
Partehartzaile = partaide
t.
AlkateAK (nork) DIOENEZ, bidegorria egingo dute Hizkuntza Eskolaraino;
AlkateAREN (noren) HITZETAN, bidegorria egingo dute Hizkuntza Eskolaraino;
AlkateAREN (NOREN) ESANETAN, bidegorria egingo dute Hizkuntza Eskolaraino
(*alkatearen arabera, erdarakada delako). Erabili
“arabera” beste kasu batzuetan: eguraldiaren arabera bihar mendira joan
gaitezke… baina ez norbaiten hitzak adierazteko.
u.
Gehienbat = batez ere = batik bat
v.
Parte-hartzea = esku-hartzea
w.
Baita = delako (kausazkoa).
- NOR-NORI-NORK iraganean. Jonen
orrialdeko hainbat esaldi ahoz egin ditugu, aldaketak eginez. Ikasleek ahoz
adizki egokia txertatu behar izan dute egokitu zaien esaldian. Dena den, egin
ahala, aldaketak eskatu dizkiet: batzuetan nork, beste batzuetan nori,
nor… aldarazi dizkiet eta, horrela, adizki gehiago praktikatu ditugu, erraztasuna
lortze aldera eta adizki desberdinak bereganatze aldera. Goizeko taldean, lehen 21 esaldiak. Arratsaldekoan, 22-36.
- Goizekoekin, Aste Santu aurretik geneukan zor bat kitatu dugu, Musikaterapiari
buruzko ulermen jarduera zuzentzen amaitu dugu, beharrezko azalpenak emanez.
- Goizekoekin, perpaus kontzesibo osagarrien 3. ariketa zuzendu dugu –
aditz jokatuekin nahiz partizipioekin – egin beharreko oharrak eginez, hala
nola, honako hauek:
a.
Logura naiz = logurak
(nola) nago / gose naiz = goseak (nola) nago / hotz naiz = hotzak (nola) nago /
bero naiz = beroak (nola ) nago / egarri naiz
= egarriak (nola) nago / beldur naiz = beldurrak edo beldurrez (nola)
nago. Alegia, MUGAGABEA + IZAN = -AK + EGON
b.
Gaixotasunekin erabiltzen den
egitura hau: GripeAK JOTA dago, dabil / SukarrAK JOTA dago ohean /
DepresioAK jota dabil azkenaldian / MalariAK JOTA hiltzen dira Afrikan / Fredy
Mercury HIESAK JOTA hil zen / Aitona bihotzekoAK JOTA ingresatu dute /
AntsietateAK JOTA nabil horrenbeste lanekin! / (salbuespena) lur JOTA dago,
dabil.
c.
Ohartarazi
ezezko ordenaz: Anderrek ezer ikusten EZ duen arren...
- Goizekoekin, AHOZKO ADIERAZPENA: Itxura fisikoa eta itxurakeria. Bigarren saioa
egin dugu.
-
Arratsaldekoan, Ziberbikoteei buruzko testua
irakurri dugu denon artean.
- Arratsaldeko taldean: AHOZKO ADIERAZPENA. Ziberbikoteak. Beste zaletasun bat Interneteko sare
sozialetan ibiltzea da, esate baterako, txateatzen. Honen harira, ziberbikoteei
buruzko testua izan dute mintzagai: testua laburtu baino, azpian dituzten
puntuak jorratu behar izan dituzte binaka nahiz hirunaka jarrita. Gaiaren gainean jardun dute, euren iritzia emanez. Hasterako, hainbat
ohar egin dizkiet:
d.
fidakaitza edo mesfidatia // fidakorra
e.
bikotea
// bikotekidea
f.
neskatan /
mutiletan egitea = ligatzea
g.
Aurreiritziak: norbait edo zerbait ezagutu
aurretik daukagun iritzia, “prejuicio”.
h.
norekin + maitemindu
i.
aurrez aurre ezagutzea
j.
keinuak: gestos
k.
hizkera: hitz egiteko era edo modua
l.
leialtasuna: fidelidad
m.
desleialtasuna: infidelidad
n.
intimitatea urratu: violar la intimidad
-
ETXERAKO LANAK:
o
NOR-NORI-NORK iraganeko adizkien
itzulpenak: erantzunak banatu dizkiet, itzulpenak
pixkanaka eginez joan daitezen. Pixkanaka egin ditzatela aholkatu diet, denak batera egin beharrean.
o
Erreklamatzen ere jakin egin behar izeneko
ulermen jarduera, erreklamazio gutunei ataka irekiko diena. Derrigorrez
hurrengo egunerako.
o
Arratsaldekoei: Ziberbikoteei buruzko testuko ELKAR guztiak azpimarra ditzatela.
iruzkinik ez:
Argitaratu iruzkina