Tarteko Mailako 39. eskola, martxoaren 12 eta 16koa

39.  eskola, martxoaren 12 eta 16koa

-     NOR-NORK iraganean: 194. orrialde osagarriko lehenengo ariketa zuzendu dugu, beharrezko azalpenak emanez. Ohartarazi ditut “etxeko bezala” erderakada dela. Euskaraz, “etxekoTZAT hartu gintuzten”.

-        Arratsaldekoekin: NEURE BURUA lantzeko esaldiak zuzendu ditugu, astiro, beharrezko azalpenak emanez. Gogorarazi diet teoria errepasatzeko Gramatika eta ariketak I liburuko 160-161. orrialdeetan dutela berau.

-          Nola? Ongi sentitzen naiz, gaizki sentitzen gara, urduri sentituko zara…

-          Zer? Nik buruko mina sentitzen dut, bere heriotza sentitzen dugu.

-        Kontzesiboak. 205. orrialde osagarria zuzendu dugu, beharrezko azalpenak emanez.

-          Goizeko taldean: Kantu eta guzti deritzon cloze-testa zuzendu dugu. Zaletasunen artean musikarekin gabiltza. Lazkaoko apaizari, Koldo Intxaustiri, heavy metal musika gustatzen zaiola esan genuen bere garaian, baina musika anitz dago munduan. Bestelakoa da guztiz abesbatzek edo koruek egiten dutena, lasai eta goxoagoa. Honen harira, “kantu eta guzti” close-testa zuzentzen jardun dugu, beharrezko azalpenak emanez:

a.      Alde batetik, testuan ageri diren mugagabe ugariak azpimarrarazi dizkiet ikasleei, mugagabearen erabileraz ohar daitezen:  edozeini, zenbait hiri, hamabost kontzertu, hainbeste hiritan, 29 haur kantarik, 13 orkesta kidek, 2 bakarlarik...

b.      GaldetuZ GERO:  testu askotan agertu zaigu jada, baldintzazko hau. “galdeTZEN BADIOGU edo “galdeTUKO BAGENIO”ren parekoa.

c.       NOIZKO? Egun baterako ostatu hartu nahi nuke; bi egunetarako logela bat behar dugu; astebururako (sing.) badaukazue logela hutsik?; Bi astetarako joango gara Cadizera; lau hilabetetarako kontratatu dute. Datorren egunerako etxerako lanak.

d.      Kausako kateatuak: gaztelaniaz ez bezala, euskaraz kausazko bakoitzak eraman behar du bere marka. Ikasleen galdera, denek marka bera eraman behar duten ala ez. Bi aukera: kausazko horiek maila berekoak badira, bai: Aspirina bat hartuko dut, buruko mina BAITut eta hotzikarak BAITitut. Kausazko bat bestearen kausazkoa baldin bada, berriz, hau da, bata bestearen menpe baldin badago, ez: Aspirina bat hartuko dut, buruko mina BAITut, atzo parranda egin nuELAKO.

e.       HAURRENGAN (norengan)

 f.       A zein B = A nahiz B = Bai A, bai B = A ez ezik, B ere = A eta B.

Gaur goizean 10etan jaiki naiz eta autobusa hartu dut eskolara joateko. Autobusean nahiz  (zein)  eskolan liburu bat irakurtzen aritu naiz.

(Nahiz) Arantza  nahiz Amaia, atzean eserita daude.

(Zein) Arantza  zein Amaia, atzean eserita daude.

Arantza eta Amaia atzean eserita daude.

Bai Arantza, bai Amaia, atzean eserita daude.

Arantza  ez ezik, Amaiai ere atzean eserita DAGO.

Ez bakarrik Arantza, Amaia ere atzean eserita DAGO.

Lehenengo osagaia, nahi bada deklina daiteke; bigarrena, derrigorrez:

Kopia hauek  Arantza(rentzat) NAHIZ AmaiaRENTZAT  dira.

Kopia hauek Arantza(rentzat)  ZEIN AmaiaRENTZAT dira.

g.      Virginia, isil zaitez behingoz = behingoan!

h.      Oroipenak = oroitzapenak: recuerdos. Oroitzapenik politenak HOTELETAKO  OROITZAPENAK > HOTELETAKOAK (nongoak) dituzte. Izan ere, NONGO kasua izenlaguna da eta, beraz, jarraian izen bat eraman behar du. Ezin da joan aditz baten aurrean. Aditzaren aurrean, NONGOA edo NONGOAK agertuko zaigu.

i.        Nik gauero zurrunga egiten dut; ni zurrungaka (nola) ari naiz; Ikasle horrek, klasean aspertzen denean, aharrausi egiten du; Jose aharrausika (nola) ari da. Eztul egin dut. Eztulka (nola) ari naiz. Txalo egiten dute. Txaloka (nola) ari dira.

j.        Hain dira isilak...ez bait-…  Ondoriozkoa. Datorren urtean sakonduko duten arren, azaletik aukera desberdinen berri eman diet

HAIN ikasle azkarra da, azterketan oso emaitza ona lortu du.

HAIN ikasle azkarra da, azterketan oso emaitza ona lortu BAITu.

HAIN ikasle azkarra da, NON azterketan oso emaitza ona lortu BAITu.

HAIN ikasle azkarra da, EZEN azterketan oso emaitza ona lortu BAITu.

HAIN ikasle azkarra da, azterketan oso emaitza ona lortu duELA.

HAINBESTE diru dauka, nahi duen guztia erosten du.

HAINBESTE diru dauka, nahi duen guztia erosten BAITu.

HAINBESTE diru dauka, NON nahi duen guztia erosten BAITu.

HAINBESTE diru dauka, EZEN nahi duen guztia erosten BAITu.

HAINBESTE diru dauka, nahi duen guztia erosten duELA.

k.       Bonboiak ekarri ditut, eta har itzazue lasai, baina hartu hiru ikasle bakoitzeko. Zenbat balio du logelak gau bakoitzeko?

l.        EgoTEAK , kantaTZEAK  (nominalizazioa NORK kasuan. ZERK?)

m.    Dakar(tza)t, dakar, dakargu, dakarzu, dakarzue, dakarte / darama(tza)t, darama, daramagu, daramazu, daramazue, daramate. Trinkoak izanik, une honetan gertatzen ari den eta, beraz, amaitugabea den ekintza adierazten dute aditzok. Ez itzazue nahastu “ekarri dut” (amaitua, burutua) eta “ekartzen dut” (ohikoa, egunerokoa) adizkiekin.

Atzo Alcampora joan nintzen erosketak egitera (ekintza amaitua dago).

Atzo Alcampora nindoanEAN = nindoaLA(RIK),  istripua izan nuen (ekintza amaitu gabe dago).

Lehen, astero Alcampora joaten nintzen (ohiturazko ekintza, askotan errepikatzen dena).

Bestalde, DAKAR, DARAMAT…aditz trinkoak NOR-NORK motakoak dira eta, beraz, ezin dute NORI kasua eraman. Horretarako, beste adizki batzuk beharko genituzke: dakarkiot, daramakizut…

n.      Egonak BAdira ERE (kontzesiboa)

-   Arratsaldeko taldean: Musikazaletasunari helduta,  Kantu eta guzti zuzentzen amaitu dugu, beharrezko oharrak eginez.

o.      Pianoarekin BAINO EZ gara joan = pianoarekin BAIZIK EZ gara joan = pianoarekin BESTERIK EZ gara joan = pianoarekin BAKARRIK joan gara.

18    ikasle baino ez dira etorri

18 ikasle basterik ez da (sing.) etorri

18 ikasle baizik ez dira etorri

18 ikasle bakarrik etorri dira.

b.      Bakarlariak ETA laguntzaileak izango dituzte taldean

Bakarlariak (a) EZ EZIK, laguntzaileak (B) ERE izango dituzte taldean.

Argeme (A) EZ EZIK, Marta (B) ERE, leihoaren parean dago.

c.       Debekatuta dago aparkatzea, bertakoek IZAN EZIK (= salbu); debekatuta dago pasatzea, oinezkoak IZAN EZIK (=salbu); Denok joan ginen afaltzera, Maite IZAN EZIK.

d.      Gehiago ikasi EZIK = EZEAN, ez duzu gaindituko (ezezko baldintza) = Gehiago ikasten ez baduzu,…

Gehiago ikasiZ GERO, gaindituko duzu: gehiago ikasten baduzu…

e.       Erabat = guztiz = zeharo

f.        Hala nola = esate baterako = adibidez = besteak beste.

Gela honetan neska asko daude, hala nola, Virginia, Silvia, Elena, Helena…

g.      Hala ere = dena den = BAINA

Buruko mina daukat, baina lanean jarraituko dut

Buruko mina daukat; hala ere, lanean jarraituko dut.

Buruko mina daukat; dena den, lanean jarraituko dut.

Buruko mina eduki arren, lanean jarraituko dut.

Nahiz eta buruko mina eduki, lanetan jarraituko dut.

h.      Izan ere = zeren (kausazkoa)

i.        Nola hala (de algún modo, como sea): Ikasturte hau gainditu behar dut nola hala (nola edo hala) = kosta ahala kosta

-        ENTZUNAREN ULERMENA: Julian Gaiarre. Abesbatzek edo koralek musika klasikoa egiten dutela-eta, arlo honetako tenore nafar ospetsu honen biografiaren berri ematen duen entzungaia ipini diet. Itemak irakurri ostean, entzungaia entzun eta zuzendu egin dugu. Arratsaldeko taldean: hirutan entzun eta zuzendu egin dugu, erantzunak behar bezala arrazoituz. Goizeko taldean, berriz, itemak azaldu eta behin baino ezin izan dugu entzun. Hurrengoan jarraitzekotan geratu gara.

-          HilTZERAKOAN: juxtu hil baino lehen, hil aurretik.

-          HilTZEAN: hil zenean.

-          HilDAKOAN: hil ondoren.

-          ETXERAKO LANAK:

o   Ekar dezatela Musikaterapiari buruzko ulermen-jarduera.

o   Kontzesiboak lantzeko 3. ariketa osagarria

o   Trinkoak errepasatzeko ariketak. Horretarako, aditz trinkoen taulak ere banatu dizkiet: orainaldikoak nahiz lehenaldikoak.