41. eskola, 2022ko martxoaren 14 eta 15ekoa
- ENTZUNAREN ULERMENA: Zer berri? 1. Sei albistetxo entzun dituzte eta bi ariketa egin. Lehenengoan, albiste bakoitza albiste horren gaiarekin uztartu behar izan dute, alegia, bakoitza zeri buruzkoa den edo zertaz aritu diren hizketan jakin behar izan dute; bigarren ariketan, berriz, horko esaldiak zein hiztunek esan edo aipatu dituen edo zein albistetan aipatu diren aukeratu behar izan dute. Ariketa bakoitzerako, behin entzun dugu entzungaia; azken finean, entzungai berak direnez bi ariketak egitean, azkenerako, albiste bakoitza bi aldiz entzuten da. Nahi izatera, zuzendu ostean, berriro entzun daitezke. Zuzentzeko, albisteen transkribaketak arbelean ipini dizkiet, erantzun zuzenak arrazoitzeko asmoz. Oharra:
“Zaharrak berri”. Norbaitek “zer berri?” galdetzen
dizunean, “zaharrak berri” erantzun diezaiokezu, ez dagoela berririk,
ezer ez dela aldatu adierazteko. Gaztelaniazko “sin novedad” euskaraz modu
txukunean adierazteko modua.
- Genero berdintasunaren gaian murgilduta gabiltzanez eta Historian zeresana eman duten emakumeen lana eta meritua aitortze aldera, gaur Elbira edo Elbire Zipitriari buruzko ulermen jarduera zuzendu dugu, testua irakurri ahala. Zipitria bere garaian aitzindaria, aurrendaria, bide-urratzailea izan zen eta ikastolen sortzaileetako bat izan zela baiezta liteke.
- Ondoren, egungo emakumeei buruzko ulermen-jarduera zuzendu dugu, Karmele Jaioren “Andreak” izenekoa.
- Arratsaldeko taldean: AHOZKO ADIERAZPENA I (bitartekotza) (25´): Nekane San Miguel: “Gaur egun, lehenago salatzen da indarkeria matxista” eta Izaskun Moyua:”Euskadin, emakume jaiotzea eta izatea pribilegio bat da”. Bi testuak genero berdintasunari eta indarkeriari buruzkoak dira eta joan den egunean adostu bezala, bikoteka bildu eta elkarri laburbildu dizkiote testuak.
- Martxoaren 8a, Emakumearen Nazioarteko Eguna, igaro berri dugula-eta, genero berdintasunaren eta indarkeriaren gaiari heldu diogu. AHOZKO ADIERAZPENA: Emakumeak…gizonen pare … ala menpe? Bikoteka nahiz hirunaka, emakumeen aurkako indarkeria matxistaren nazioarteko egunaren harira, mintza-fitxako lehenengo hiru puntuez aritu dira hizketan, hots, genero berdintasunaz. Goizeko taldean arratsaldekoan baino denbora luzeagoan jardun dugu mintza-fitxa honekin, goizeko taldean ez baitugu egin lehenengo ahozko jarduera, arratsaldekoan ez bezala. Halaber, genero berdintasuna genero aniztasunaren gaiarekin ere uztartu dugu. Ikasle gutxi izanik, denon artean ere jardun dugu.
-
Emakumeak harrikatzen dituzte (harrikatu: harriak bota): lapidar
- Inork
ez du auzitan jartzen: auzitan
jarri (=zalantzan jarri = dudatan jarri): poner en duda, en entredicho
- lanaldi jarraia: jornada continua
/ lanaldi etena: jornada partida.
- Lanaldi
osoa / Lanaldi murriztua (lanaldi erdia, lanaldi herena…)
-
Haurren kustodia
edo zaintza partekatua: custodia compartida
-
Belaunaldia
= gizaldia: generación
-
Antzinatasuna:
antigüedad
- Hitzarmena edo ituna: convenio
-
Tolerantea
-
Tolerantzia
-
Esanekoa:
obediente, sumisa
- Aitzindaria = aurrendaria = bide-urratzailea:
pioner@, precursor@
- Iraultzailea: revolucionari@
-
Auzo-lotsa: vergüenza ajena
-
Parekotasuna
= parekidetasuna: paridad
- Lana eta familia uztartzea = bateratzea: conciliar
- Goizeko taldean: AHOZKO
JARDUERA (15´): Zer egingo zenuke…?
Ikasleek bost alegiazko egoera edo hipotetiko dituzte. Zutitu eta gelakideei
galdezka jardun dute. Elkarri galdera bat egin eta erantzun orduko,
beste ikaskide batengana jo eta hari beste galdera bat egin diote… Galdera
horiei erantzun behar izan diete ozenki. Ikasle gutxi izanik, denei luzatu
dizkiet galdera berak. Ariketa honen bidez, baldintza hipotetikoaren erabileran
trebatu dira.
-
ETXERAKO LANAK:
§ Baldintza ahaztuko balitzait
ariketa (gelan zuzenduko dugu). Bertan, hainbat esalditako adizkiak ipini behar
dituzte, kontuan izanik baldintza hipotetikoan ikusiak ditugula jada lau sistemak
– nor, nor-nori, nor-nork eta
nor-nori-nork – eta ariketa honetan nahastuta dituztela. DATORREN ASTEAN
ZUZENDUKO DUGU. Izen ere, oraindik bada aurreko ariketa (NOR-NORK vs.
NOR-NORI-NORK) egin ez duenik eta komeni da lehenengo ariketa hura egitea eta
balizko zalantzak argitzea.
§
Coco
Chanel: moda-diseinatzaile ausarta baino zerbait gehiago izeneko ulermen-jarduera, esaldiak testuan
txertatzekoa.
§
Ciudad
de Juarezen emakumeak hiltzen deritzon jarduera, genero indarkeriaren
gaia eta testu antolatzaileen erabilera
uztartzen dituena.
§ Irakurria
izan behar lukete kausazko perpausei buruzko teoria; oraindik irakurri ez
badute, irakur dezatela.
§ Kausazkoak
egiteko modu bat –(e)NEZ GERO da.
Ekarri baldintzazko -(e)Z GERO
eta kausazko –(e)NEZ GERO bereizteko berridazketak (edo egin, oraindik egin
gabe baldin badituzte).
§ Garaian garaikoa
iruzkinik ez:
Argitaratu iruzkina