Osatu hutsuneak adizki egokiekin, alegiazko baldintza ala baldintza irreala den kontuan izanik.
BALDINTZA (Alegiazkoa edo Hipotetikoa / Irreala edo Iraganekoa)
NOR (Alegiazkoa = Hipotetikoa)
• Negua izango , ni berandu jaikiko , goxo-goxo ohean egongo elako.
• Pintura potea apaletik eroriko , zorua zikinduko .
• Berandu izango , hi gure etxean lo egiten geldituko .
• Lagunak ospitalera bisitan etorriko , zu poztu egingo .
• Treneko kobratzailea agertuko , zuek komunean ezkutatuko .
• Atea zabalagoa (izango) , Mikel gurpildun aulkian sartu ahal izango .
• Sosak bukatuko , gu estu eta larri ibiliko hilabete bukaerara heltzeko.
• Txiste lehiaketa batera joango , txapelduna izango .
• Ekaitza dela-eta argindarra joango , zuek ilunpetan geldituko .
• Anaia atzerrian bizitzera joango , zu noizean behin bisitan joango .
NOR (Iraganekoa = Irreala)
• Zu mugitu (izan) , papurrak jaten ari ziren usoak ikaratuko .
• Gu iparrorratzik eta linternarik gabe gauez mendira joan (izan) , galdu egingo .
• Estafeta kalean bat-batean (=supituan) zezenak agertu (izan) , zu korrika joango kalean behera.
• Aitona gaixotu (izan) , hi bera zaintzen geldituko baserrian.
• Gerra-hegazkinak etorri (izan) , herritarrak bunkerretan ezkutatuko ziztu bizian.
• Zu iluntzerako itzuli (izan) ez , ni zure bila joango kezkatuta.
• Haiek soinujole hobeak izan , zuek dantzara animatuko .
• Gu haize hotzetan egon beharrean etxean sartu (izan) , beroago egongo sutondoan.
• Gerraostean, ogia falta , denak goseak hilko .
Alegiazkoa edo Hipotetikoa: NOR-NORI (3. pertsona) / NOR
• Niri horrelako ezbeharren bat gertatuko , nerbioak airean egongo .
• Kutxa astun hori Kepari buru gainera eroriko , bera zerraldo eroriko lurrera.
• Umeei kristalezko edalontziak apurtuko , ezingo lukete urik edan; beraz, emazkiezu plastikozkoak.
• Zuei giltzak galduko , zuei ezinezkoa gertatuko (=izango) etxera sartzea.
• Zuri euskarako liburua etxean ahaztuko , irakaslea zuri haserre hurbilduko kargu hartzera.
• Guri betaurrekoak eroriko , apurtu egingo .
• Zer egingo zenuke, ezezagun baten amodiozko mezu bat iritsiko ?
• Ezezagun baten amodiozko mezu bat iritsiko , pozak airean jarriko .
• Gu errepidean kontuz ibiliko ez , istripuren bat gertatuko guri.
• Lanik egingo ez banu, zer gertatuko ? Nola iritsiko hil amaierara?
• Gure lagunak lehenago azalduko , guri zaila egingo ordurako gauza guztiak aurretiaz (=aldez aurretik) prestatzea.
• Zure aita gidatzean kontu handiagoarekin ibiliko , ez isunik iritsiko etxera.
• Iparraldeko irakasleak guri euren metodologiaren berri ematera etorriko , ikasitakoa gure klaseetarako aberasgarria izango .
Irreala edo Iraganekoa: NOR-NORI / NOR (3. pertsona)
• Niri futbola gustatu (izan) , joan den igandean Bilbora joango Athletic eta Realaren arteko norgehiagoka zuzenean ikustera, baina futbolzalea ez naizenez, etxean geratu nintzen telebista ikusten.
• Zuri karpeta apurtu (izan) , apunte guztiak nahastuta joango euskarako klasera.
• Nire amari balkoiko landareak ihartu (=lehortu) (izan) , beste batzuk erostera joango lore-dendara.
• Zuri bart gauean etxera iristeko berandutu (izan) , berehala hasiko gurasoak azalpen eske(an).
• Zuei Dabiden apunteak etxean ahaztu (izan) , haien bila itzuliko ahalik eta azkarren.
• Haiei nire urtebetetze egunean ni zoriontzea ahaztu (izan) , ez batere gustatuko, baina zoriondu nindutenez, lagun ontzat dauzkat.
• Haize-kolpe baten ondorioz lorontzi hori balkoitik erori (izan) , beheko bizilagunari buru gainean apurtuko .
• Guri ideia onak bururatu (izan) , zuei horien berri ematera etorriko .
• Niri ilea erori (izan) , aspaldian burusoil geratuko eta Turkiara joango ilea txertatzera.
• Haiei joan den asteburuan hondartzara joatea bururatu , Bakiora joango , hondartza hura oso gustuko dutelako.
• Niri kinielan hamabostekoa suertatu (=egokitu) (izan) , orain ez hemen egongo klaseak ematen.
• Guri oinetakoen zola askatu (izan) , oinutsik (=hanka-hutsik) ibiliko .
• Niri josten ari nintzela(rik) orratza hatzean sartu (izan) , oihuka hasiko minaren minez, baina ez zait horrelakorik gertatu, titarea erabili dut eta.
• Zuri txikitan gurasoak hil (izan) , umezurztegi batean bizi izango .
Alegiazkoa edo Hipotetikoa: NOR-NORK / Nor (3. pertsona)
• Nik edozein arlote goseak dagoela ikusiko , gurean bazkaltzera gonbidatuko .
• Nik lagunak Alde Zaharrean topatuko , tragoxka batzuk hartzera gonbidatuko .
• Zuek diru xeherik (= txanponik) izango ez , ezin izango TAO txartela atera.
• Zuek txanponak izango , TAO txartela ordaindu ahal izango .
• Guk umore ona izango , besteei adar joka arituko une oro.
• Guk elurretarako oinetako egokiak jantziko , ez irristatu eta lurrera eroriko.
• Haiek finaleko partidurako sarrerak erosTEA lortuko , zuek norgehiagoka ikustera joango futbol-zelaira.
• Politikariek hauteskundeetan agindutakoa beteko , gu harro sentituko .
• Zuk zeuk egindako sagar-tarta ekarriko , nik pozik jango .
• Zuk klasean zalantzak galdetuko , nik pozik argituko .
• Hik aireportuko polizien aurrean maleta irekiko , ezer susmagarririk ez duala ikusiko poliziek.
• Hik otordurako txipiroiak prestatuko , guk pozarren (=gustura) jango .
• Ahizpak kroketak aire-frijigailuan frijituko , batere oliorik gabe egingo .
• Aitonak Urbasan onddoak bilduko , guk tortilla bat egingo onddo horiekin eta guk ez ezik, aitonak berak ere gustura jango tortilla hori.
• Idiazabalgo gazta tentagarri hori eskaintzan egongo , pare bat erosiko .
• Zuek donuts horiek erosiko , nik aitaren batean jango , gozozale amorratua naiz eta.
• Zu nirekin etorriko , biok ugazabarekin (=nagusiarekin) hitz egingo eta gure kexak azalduko .
• Ni zurekin Interrail egitera joango , oso ongi pasako elkarrekin Europan barrena, biok oso abenturazaleak baikara.
• Horiek hain lotsagabeak izango ez , zorra kitatuko ahal bezain laster.
• Zuek hain lotsagabeak izango ez , ez hainbeste ika-mika izango jendearekin.
• Guk astirik izango , pozik ikusiko Donostiako zinemaldian saritu duten film hori.
• Zuek astirik izango , pozik egingo horrelako bidaiak.
• Hi nonahi biluzik ibiliko , hoztu eta katarroa harrapatuko .
• Koldo eta Eneko errekara joango , amuarrainak harrapatuko eta gauean labean eginda jango (guk).
• Udaberria (izango) , atariko zuhaitzak lorez beteta egongo eta lore horien usaina etxeraino iritsiko .
• Udaberria helduko , atariko zuhaitzak loratuko eta txorien euren kantuekin auzoa alaituko .
Irreala edo Iraganekoa: NOR / NOR-NORK (3. pertsona)
• Zu bere urtebetetze-jaira agertu (izan) , Koldok poz handia hartuko . Zergatik ez zinen agertu?
• Aitorrek saria irabazi (izan) , nik berehala izango horren berri; beraz, ez dut uste saritu dutenik.
• Gu egunero hondartzan biluzik ibili (izan) baGINA, gorputz atal guztietan kolore bera edukiko , baina bainujantziarekin ibili ginenez, txuri-beltz itzuli gara oporretatik.
• Zu dendara joan (izan) eta nik eskatutakoa erosi (izan) , eskertuko , zeren zuk niri mesede handia egingo .
• Gure senideek zakurra izan , ez lapurretarik jasango.
• Zuek atzo Durangora joan (izan) , liburu eta diskoen azokan izango eta, segur aski, euskaraz plazaratutako liburu edo diskoren bat erosiko .
• Hain arriskutsua izan , Pellok ez lehiaketa hartan parte hartuko.
• Hi etxera etorri (izan) , gure aita ezagutuko .
• Nik ikusmen txarra izan , betaurrekoak jantzi behar izango irakurtzeko, baina hain ikusmen ona dudanez, letra txikiak ere erraz ikusten ditut.
• Zure neba-arrebak euskara ikastera HEOera etorri (izan) , gure irakasle kuttuna ezagutuko .
• Gu ehizara joan (izan) , erbiak ehizatuko .
• Zu Getarian egun-pasa izan , arrantza-ontziak ikusiko eta txakolina dastatuko , baina nahiago izan duzu Bilbora joan, hiri handietako anabasan murgiltzera.
• Haurrek margoak eskura(garri) izan , hormak margotuko .
• Zuek logelan telebista jarri (izan) , gauerdiko filmak ikusiko ohean etzanda, lokartu arte.
• Hi elurretan erori (izan) , orkatila bihurrituko , baina eskiatzaile trebea haiz hi!
• Nik zuk adinako indarra izan , zakua bizkar gainean jasoko , baina nik zure aldean indar gutxi dut.
• Zuek bidaia hura erdi prezioan egiteko aukera izan , birritan pentsatu gabe egingo .
• Guk joan den asteburuan jai izan , dantzaldira joatera animatuko , baina lan egitea egokitu zitzaigunez, ezin izan ginen joan.
• Lagunek hirigunean non aparkatu aurkitu (izan) ez , autoa kanpoko auzoren batean utziko eta erdigunera joateko autobusa hartuko .
Irreala edo iraganekoa: NOR-NORK (osoa) / NOR
• Zuk gu zure etxera gonbidatu (izan) , guk ere zu gonbidatuko gurera.
• Nik zu kuadrillatik bota (izan) , ez berriz onartuko.
• Aitak ni bidegabeki zigortu (izan) , nik ez jasango, baina arrazoi guztiarekin zigortu ninduen.
• Irakasleek ikasleak mespretxatu edo gutxietsi (izan) , ikasleek ere beste horrenbeste (=gauza bera) egingo eta horrek eskolako bizikidetza (=elkarbizitza) okertuko .
• Telebistak gu gutxiago asperrarazi (izan) , ez ordainpeko kate horren harpidetza egingo.
• Zuek ni hain larri ikusi (izan) , zuen laguntza eskainiko ?
• Guk zuek gaizki tratatu (izan) , zuek gu ez ikusi ere egin nahi izango.
• Pastilla horiek harTZEAK ni suspertu (izan) , lan hura hobeto egingo eta nagusiak ez ni begitan hartuko.
• Ez-ikusiarena egin nuela? Bai zera! Nik zuek ikusi (izan) , zalantza izpirik gabe agurtuko .
• Lagun guztiek gu baztertu (= albo batera utzi) (izan) , zuk gu onartuko al ?
• Guk gai hori sakonkiago aztertu (izan) , izugarrizko ondorioak aterako .
• Kazetariek berri hori egiaztatu gabe hedatu (izan) , ikusleek kazetariak begitan hartuko eta albiste horrek sinesgarritasuna galduko .
• Nik zuek lan horiek egiteko aukeratu (izan) , (nik zuek) nire lantokian enplegatuko eta zuek ni asko estimatuko .
NOR-NORK / NOR / NOR-NORI-NORK
(2. eta 3. Baldintzak nahasian, Hipotetikoa vs. Irreala)
• Zuk ni bakean utziko , nik zuri biziki eskertuko .
• Nik hori horrela dela jakin (izan) , ez huts egingo.
• Kepak guri oztoporik jarri (izan) ez , gure helburu guztiak beteko .
• Nik zuek goizean ikusi (izan) ez , ez jakingo Aneri gertatutakoa.
• Ikasleek euskarazko liburuak irakurriko , hiztegi aberatsagoa erabiliko euren idazlanetan.
• Zuek irratia entzungo , entzunaren ulermenean trebatuko .
• Zuek telebista hainbeste ikusiko ez , hobeto egingo lo gauetan.
• Manta horiek etxeko garbigailuan sartuko ez , garbitegira eramango (guk).
• Ume horiek gurasoen esanak beteko , gurasoak harro sentituko haurrei emandako heziketaz.
• Zuek gu kotxean hartu (izan) , lehenago iritsiko etxera, baina hartu ez gintuzuenez, autobusaren zain egon behar izan genuen luzaroan.
• Hurbildutakoan nik zuek urduri zaudetELA antzemango (=nabarituko) , lasaitzeko esango .
• Unaxek ariketa hauek egingo , baldintza adizkiak ondo ikasiko .
• Ahal izango , nik proba arratsaldean egin nahiko .
• Guk aurkariei norgehiagoka hori irabazi ahal izango , harro-harro ospatuko .
• Nik zer egin beharko , errespetatua izan nadin (=izateko)?
• Nik zuek hobeto tratatuko , zuek berdin jokatuko nirekin.
• Agintariek neurri hori indarrean jarri (izan) , ez zorigaiztoko ezbehar hori gertatuko. Orain, beranduegi da, alferrik baita ura pasa eta gero presa egitea.
• Nik zuri nire laguntza eskainiko , zuk ere zurea eskainiko al trukean? Ez ahaztu txerrikiak ordainetan izaten direla!
• Udalekuan geundenean gurasoek guri eskutitza idatzi (izan) , guk atseginez irakurriko eta ez hain bakarrik sentituko.
• Guk zuei dirua mailegatuko , zuek noiz itzuliko ? (guri)
• Norbaitek zuei horrelako barrabaskeriak egingo , zuek barkatuko al (hari)?
• Gidariak trafiko-ikurrei erreparatu (izan) , ertzainek ez isunik jarriko gidariari.
• Zuek gu arbuiatu (izan) , guk ere mespretxatuko zuek, txerrikiak ordainetan izaten baitira.
• Guk zu buru-makur ikusi (izan) , animatuko .
• Guk zuei ziria sartu (izan) , zuek ez barkatuko zuek engainatu izana.
• Zuk klasean arreta galdu (izan) , irakasleak zuri kargu hartuko .
• Iaz Patxik ni ikusi nahi , Donostian aurkituko , betiko bizitokian, alegia.
• Zuk niri zure bihotzeko giltza emango , nik nire bihotzekoa emango .
• Hik lan gehiago egingo , dirutza (=diru mordoa) irabaziko , baina zorria baino alferragoa haiz!
• Nik zuri baserriko arrautzak ekarri beharrean supermerkatukoak ekarri (izan) , zu berehala konturatuko eta ez hain gustura jango.
• Gure ingurukoek guri euren sentipenak eta kezkak idatziko , guk pozarren irakurriko eta gure aholkuak emango .
• Guk zuei TAO txartela ateratzeko txanpon batzuk eskatuko , zuek emango al ?
• Zuei ezezagun batek zuen datuak eskatuko , zuek emango al ?
• Irakasleak ikasleei lanak egiteko agindu (izan) , ikasleek hurrengo egunerako egingo , baina ez die lanik bidali etxerako.
• Zuk niri zure kexak helaraziko , nik nire konponbideak jakinaraziko (zuri)
• Zuek (guri) otorduak prestatuko , guk behar dena ordainduko .
• Zuen adiskideek zuei gezurrak esan (izan) , zuek sinetsi egingo (haiei).
• Hik perretxikoak aurkituko , ez bilduko, badaezpada ere, pozoitsuak izan daitezkeelakoan.
• Nik behar izango , zuri laguntza eskatuko edo psikologo batengana joko .
Alegiazkoa edo Hipotetikoa: NOR-NORI-NORK
• Zuk semeari musika jaialdi horretara joateko baimena emango , berak eskertuko .
• Zure atzetik dabilen mutil horri irribarre egingo , berak zuri telefono zenbakia eskatuko berehala.
• Nire azalpenekin sortzen zaizkizuen zalantzak niri galdetuko , nik zuei berehala argituko .
• Ehiztariek Iboni baserri inguruko zelaietako belarra zapalduko , Ibonek ehiztariei kristorenak esango (=bereak eta bi esango) .
• Zuk ugazabari (= nagusiari) berak zuri agindutako lanak epe barruan bukatuko , ugazabak ongi ordainduko zuri.
• Lanari ekin baino lehen lankideei entzungo , gero ez haiei azalpenak eman behar izango.
• Nik zuri nire hitzekin oharkabean min emango , zuk niri aitortuko al min egin dizudala? Ala isilpean gordeko ?
• Zuri lagun horrek huts egingo , zuk hortik aurrera ez konfiantzarik emango.
Irreala edo Iraganekoa: NOR-NORI-NORK
• Nik zuri egia aitortu (izan) , zuk niri sinetsiko al (niri)? Ez, ezta? Horregatik ez nizun esan ezertxo ere.
• Zuek guri zuen sekretuak kontatu (izan) , guk zuei gauza bera egingo .
• Ezezagun hark mutikoari droga eskaini (izan) , mutikoak uko egingo drogari.
• Zuri adiskideek zure urtebetetze egunean zoriontze-txartela bidali (izan) , zuk haiei eskerrak emango , baina bidali ez zizutenez, minduta zaude.
• Zuk guri errezeloz begiratu (izan) , guk zuri ez jaramonik egingo.
• Nik zuri arren baino arren eskatu (izan) , zuk haiei merezi duten jipoia emango .
• Guk Olentzerori galtzerdiak eskatu (izan) , hark guri pozik ekarriko galtzerdiak, baina Iphone berria eskatu genion eta ez digu ekarri.
• Zuk niri txosten hura idazten lagundu (izan) , nik zuri eskerrak emango .
• Guk Begori bere iraganaz galdetu (izan) , berak guri ez tutik ere esango; beraz, ez genion deus galdetu, bai baitakigu zein fidakaitza den.
• Hik guri gezurra esan (izan) , guk hiri sinetsi egingo , oso sineskorrak baikara.
• Guk zuei euskarako apunteak eskatu (izan) , zuek guri pozik utziko .
• Zuek semeari heziketa egokia eman (izan) , berak ez drogei helduko.