B2.2 maila: (H5P) Lehenengo eskola eguneko irudia. Osatu hutsuneak erlatibozkoak deklinatuz

Deklinatu erlatibozko perpaus hauek.

Kontuan izan:

1. Erreparatu erlatibozkoak ondoan daraman ala ez bere erreferentea edo ondoko izena. Hala bada, erreferente edo izen hori deklinatuko dugu eta erlatibozkoari –(e)N baino ez diogu ipiniko: etorri dEN ikasleA, etorri dEN ikasleAK, etorri dEN ikasleARI, etorri dEN ikasleAREKIN, etorri dEN ikasleARENTZAT…
2. Erlatibozkoak ondoko izen edo erreferenterik ez baldin badarama, orduan erlatibozkoa bera deklinatu beharko da: etorri dENA, etorri dENAK, etorri dENARI, etorri dENAREKIN… desagertu den izen horren kasu-marka atxikita.
3. KONTUZ!!!! gogoan izan erlatibozkoaren ondoko izenak (=erreferenteak edo ondokoak) - eta hau desagertu baldin bada,  (e)N erlatibo markak - aditz nagusiarekin komunztatu (=konkordatu) behar duela, ez erlatibozkoaren barruko aditzarekin; beraz, erlatibozkoari deklinabideko zein kasu-marka jarri jakiteko, erreparatu aditz nagusiari.

 

Horman klarionaz (=klarionarekin) idazten ari d zizareak = harrak  (nork sing.) aurten gehiago ikasiko duela uste dut. Onartuen behin-behineko / behin-betiko zerrenda begiratzen ari d ikasleari (= zerrenda begiratzen ari d) oinetakoak lapurtu dizkiote. Txapel beltza darama (nor sing.) hatzarekin elkarri musu ematen ari dir  gazteak (nor pl.) seinalatzen ari da. Xanpain botila eskuan darama (nor) irribarrez (irribarrezka) dago. Urpekari-jantzia darama  gizonak  (nork sing.) (= urpekari-jantzia darama) klasean euskaraz hitz egin behar dela dio. Besapean liburua dauka eltxoak (nork sing.)  ziztada egingo dio amonak jositako jertsea soinean darama mutikoARI (nori). Soineko loreduna darama (nor sing.)  ispilu(aren) ondoan dago. Ardiak ekarri ditu artzainak (nork sing.) (= ardiak ekarri ditu) buruan txapela darama. Elkarri besarkada bat ematen ari dir (nori pl.) = Elkar[1] besarkatzen ari dir  (nori pl.) loteria tokatu zaie. Besoak altxatuta (-tak) (nola?) dauzkate ikasleak (nor pl.) (=besoak altxatuta dauzkate) iaz elkarrekin esertzen ziren. Bizarra dauka (nork sing.) David de Jorgeren antz handia du.  Bizarra dauka (nor sing.) besarkatzen ari dir ikasleak (nor pl.) zelatatzen ari da  = ikasleen zelatan dago. Elkarri musuka ari dir (nor plurala) txikitatik lagun minak dira. Larruazal beltza dauka emakumea (nor) ez dakigu zer egiten ari den. Urpekari-jantzia soinean  darama gizona zoratuta dago. Eskuan orria darama (nor sing.) hormako saguzarrari begira dago. Txapela buruan darama (nork sing.) elkarri musu ematen ari dir (nori pl.) = elkarri musuka ari dir (nori pl.) = elkar[2] musukatzen ari dir (nori pl.) (bronka bota die) errieta egin = errieta eman die (= kargu hartu die). Besapean karpeta beltza darama (nork sing.)  ez daki zein ikasgelaTARA (mugagabea!!) joan behar duen. Hegan ari d (nor sing.)  oso triste dago, klaseak hasteagatik. Botila bat xanpain dauka (nor sing.) bere lagun minaren (noren) gela berean = berberean (berdinean) dagoela ospatzen ari da. Urpekari jantzita (= urpekari mozorrotuta)[3]  dago (nor sing.) euliari begira dago. Atean daude (nor plurala) ezkutatuta daude, piper egin nahi baitute. Argazkiaren erdian dago bikotea, elkarri besarkada bat ematen ari da = elkar (nor) besarkatzen ari da. Soineko loreduna dauka (nor sing.) betaurrekoak daramatza (nori) Afrikako lagun bat euskara ikastera ekarri duela kontatzen ARI ZAIO (ari dio). Ardiak daramatza (nor sing.) onartutako ikasleen behin-betiko zerrenda begiratzera doa. Ezkerreko gelan daude ikasleek (nork plurala) (= ezkerreko gelan daude) liburu berriak erosi behar(ko) dituzte irakaslearen aginduz. Buruan txapela darama (nork sing.) eskolara ardiak dakartza euskara ikas dezaten. Andrea agurtzen (dagoen) ari d  mutil betaurrekodunari ez zaio hortzik falta. Jaka laukiduna (= laukidun jaka) (soinean) darama (< daramaN ikasleA) praka marradunak (= marradun prakak) daramatza (= dauzka = ditu) (nori) besarkada bat emaTEN ARI DA (= emaTEN ARI ZAIO) (ematen ari dio). Ezkerreko atean dago ikasleari (nori sing.) (> ezkerreko atean dago) begiak betzuloetatik[4] aterako zaizkio. Idazten dihardu zizareak (=idazten ari d zizareak) (nork sing.) gaizki hasi du ikasturtea, lehenengo klasean jada irakasleak zigortu duelako. Ardiei (nori) ikasgelan sarTZEN[5] (nominalizazioa) utzi die ikaslea (nor sing.) (> sartzen utzi die )  baserritar peto-petoa[6] da.

 

 

[1] ELKAR besarkatu, “besarkatu” aditza nor-nork delako eta, beraz, NOR kasua eskatzen duelako.

[2] ELKAR musukatu, “musukatu” aditza nor-nork delako eta, beraz, NOR kasua eskatzen duelako.

[3] Eta ez (urpekariZ jantzita, urpekariZ mozorrotuta).

[4] Betzulo: begi + zulo

[5] “UTZI” aditzak baimena ematea esan nahi duenean, -T(Z)EN nominalizazioa eskatzen du, “zertan?” galderari erantzuten diona: Gurasoek ez didate niri beraien autoa gidaTZEN (zertan?) uzten.

[6] Peto-petoa: “genuino, auténtico”