13.eskola: 2023ko
azaroaren 14koa
Ez dugu izan klaserik.
14.
eskola: 2023ko azaroaren 16koa
-
Erlatibozko perpausak lantzen III zuzentzen hasi gara, beharrezko azalpenak
emanez. 1. esaldia baino ez dugu zuzendu. Bertan, honako egitura hau gogorarazi
diet:
Diru_
eske(an) (Mugagabea + eske(an) / bila) (dirua
eskatzen). Eguberrietan etxez etxe joaten gara Olentzero hartuta, diru
eske(an) (IKUS “Hemen dugu Halloween ate-joka” jardueraren
zuzenketa-oharrak).
- Zuzendu berri
dugun 1. esaldi hori aitzakiatzat
harturik, iraganeko NOR-NORI-NORK
adizkiak errepasatzeari ekin diogu.
Horretarako, adizki horien eskema eta taulak (horizontala (I) zein bertikala
(II)) banatu eta beharrezko azalpenak eman dizkiet: eskema nola dagoen
egituratua, pertsona markak edo morfemak aurrean ala atzean doazen,…
- AHOZKO JARDUERA: Adizkien katea. Honako esaldi hau ipini diet arbelean:
Ikasleek ondoko ikaskideari konbinazio bat eskatuz eta esaldi bera probestuz, iraganeko NOR-NORI-NORK adizkiak landu ditugu ahoz gurpilean. Bi itzuli egin ditugu. Ariketa egokia da adizkien erabileran trebatzeko.
- Lehenengo eskola eguna izeneko jardueran (bertan, gure ikasgela
irudikatzen zuen irudia deskribatu behar zuten erlatibozko perpausak eginez)
ikasleek bere garaian ekoiztutako eta nik bildutako esaldiak banatu dizkiet,
aurrez txukunduta eta zenbait ohar gehituta:
1.
Norbait
/ zerbait BEGIZ JO (eta ez “begia bota”).
2.
EKIN
+ zeri
3. Mugagabea
+ “mozorrotu / jantzi”: “urpekari mozorrotu” (eta ez “urpekariz
mozorrotu”)
4. KARGU HARTU esapidea (= errieta egin) (“llamar la atención”)
Ondoren,
aurreko urteetako ikasleen zenbait esaldi irakurri eta horietan egoki
iritzitako oharrak egin dizkiet:
1.
ZERTAZ
+ pozten / harritzen naiz = ZERK + pozten / harritzen nau
2.
“botila
bat xanpain” (neurria + produktua) / “xanpain botila bat” (botila
hutsa)
3.
X Yri zerbait egiTEN ARI DA = zerbait egiTEN ARI ZAIO (“ari dio”)
4.
Xk
Y (nor) Musukatu / Besarkatu / Agurtu + NOR-NORK
= Xk Yri (nori) musu bat eman / besarkada bat
eman / agur egin edo agur esan + NOR-NORI-NORK
5.
-T(z)EN
UTZI (baimena ematea, “permitir”) vs.
-T(z)EARI UTZI (lehen egiten zena orain ez egitea, “dejar de”).
- Bidaiatzeko modu berrien (eta merkeen) bila. Testua irakurri ahala, idatziaren ulermena lantzeko jarduera honen zuzenketa egin dugu, astiro, beharrezko azalpenak emanez. Ikasleek testuko hutsuneak osatu behar zituzten, hamalau esaldi txertatuz.
- AHOZKO
ADIERAZPENA: Turista mota (30´): Aurreko egunetan, turismoa eta honek dakarren masifikazioa mugatu behar
litzatekeen ala ez eztabaidatu dugu. Zuzendu berri dugun jardueran (Bidaiatzeko
modu berrien (eta merkeen) bila) zenbait ideia agertu zaizkigu, hala
nola, gaur egun lehen baino
irteera motzagoak egiten ditugula, oporretara joaten garenean gutxiago
gastatzen saiatzen garela, askoz lehenagotik erosten ditugula azken momentura
arte itxaron beharrean, gazteek nahiago izaten dutela bidaia-txartela erosi eta
gero euren kabuz ibili, eta badirela merke bidaiatzeko moduak, esaterako,
etxe-trukea, autoa partekatzea eta cochsurfing-a. Zu zeu nolako turista zaitugu?
Beste makina bat turista bezala, promozionatzen diren lekuetara joaten den
horietakoa ala txoko ezkutuen bila jotzen duten horietakoa? Ikasleak binaka
nahiz hirunaka bilduta puntu jakin batzuen gainean solastu dira (puntu
bakoitzeko denbora-tarte jakina utzi diet). Gaurkoan, lehenengo bi puntuak izan
dituzte mintzagai.
Gazteek dena antolatuta daukaten bidaiak egin beharrean, bidaia-txartela bakarrik erosten omen dute askotan eta gero gerokoak. Zuk zer duzu nahiago, bidaia antolatuak (hegaldia, egonaldia, otorduak, txangoak...dena barne) egin ala bidaia-txartela bakarrik hartu eta gero zeure kontura ibili? Zergatik?
Zein izango litzateke zure
ametsetako bidaia? Nora joango zinateke dena ordainduta edukiz gero?
Inoiz izan al duzu arazorik zure bidaiaren batean? Zein arazo? Nola konpondu zenuen? Erreklamazioa jarri behar izan zenuen?
Turistek beti errespetatu behar lituzkete (tokian) tokiko ohiturak (mezkita batera sartzeko praka luzeak janztea edo burua estaltzea, esaterako)?
Zuk trukatuko al zenuke zeure etxea ezezagun batzuekin? Zergatik? Eta partekatuko al zenuke autoa ezezagun batekin / batzuekin bidaia bera egiteko? Zeure burua fidakaitzat (fidakaitza = mesfidatia) daukazu? Ala fidakorra zarela uste duzu?
Zer deritzozu couchsurfing-ari[1]? Zuk partekatuko zenuke etxea bidaiari ezezagunekin? Hartuko al zenituzke zure etxean?
-
Etxerako lanak:
o Hurrengo
klasean hizpide izango dugun gaiarekin – umerik gabeko hotelak – zerikusia duen
bideo pasartea ikus dezatela eta 1. ariketa egin. IKUS-ENTZUNA: Umerik gabeko
hotelak. Egun, gero eta gehiago dira haurrik onartzen ez
duten hotelak, turista batzuen lasaitasuna bermatzeko aitzakiarekin, baina gaia
aski eztabaidagarria da; izan ere, batzuen ustetan, neurri
diskriminatzailea edo baztertzailea da hori. Ikasleek birritan ikus
dezatela bideoa eta, ikusi ahala, zortzi esaldiak ordena ditzatela. Ondoren, 2.
jarduera egin dezatela: IDATZIAREN ULERMENA: Umerik gabeko hotelak. Artikulu osoa
irakurri eta hamabi esaldi osatu, esaldien lehen zatia eta bigarrena uztartuz
(=lotuz). Bi ariketak gelan zuzenduko ditugu.
o Iraganeko nor-nori-nork lantzeko berariazko
ariketa analitikoak, Bakarka liburukoak (erantzun-orriak ere banatu dizkiet). Denak hurrengorako
egitea ez dela derrigorrezkoa adierazi diet, euren nahieran administra
ditzatela ariketa hauek. OHARRA: ariketa hauek ez dira blogean egongo.
o Bidaiatzeko
zenbait aholku edo gomendio.
Ulermen-jarduera
honetan, batetik, hitz bankuko hitzak txertatu behar dituzte aholkuen
hutsuneetan eta, bestetik, a), b) eta c) artean aukeratu behar dute ondo
deklinatuta dagoena. Lexikoa ikasteko eta mugagabea errepasatzeko, ariketa
egokia da guztiz.
o Lehenengo
eskola eguna. Aurreko ikasturteetako ikasleek ekoiztutako 32
esaldi banatu dizkiet ikasleei, baina erlatibozkoen kasu-marka (nor, nork,
nori) kenduta. Ikasleek esaldi horietako erlatibozkoak deklinatu behar dituzte. Ariketari ekin baino lehen, zera
adierazi diet:
Lehenik errepara diezaiotela esaldian
ondokoa edo erreferentea ageri den ala ez: ageri baldin bada, nahikoa dute
erlatibozko aditzari –(e)N gehitzea; ageri ez bada, ordea, erlatibozko –(e)N horri gehi diezaiotela
galdutako erreferenteak zeraman kasu marka (nor, nork, nori…).
Gogorarazi diet, halaber,
erlatibozkoaren ondoko izenak
(erreferenteak edo ondokoak) – eta hau desagertu bada, -(e)N atzizkiak – aditz nagusiarekin komunztatu behar duela eta ez
erlatibozkoaren barruko aditzarekin: Eleberriak
irakurtzea gustatzen zaioN NESKARI / NESKA Miren da.
Aurrean
eseri dEN IKASLEA /IKASLEAK euskara maila ona dauka.
Oraindik egina ez baduzue…
§
“Maite Bilbao: Gerora konturatzen zara
zenbat irabazten duzun euskara jakinda”. Lehenengo gai honetan –
identifikazio pertsonala – euskaldunoi buruz ari gara. Euskal Herritik kanpo ere badira euskaldunak, Argentinan, esaterako.
Gure hurrengo protagonista jaiotzez argentinarra den arren, euskara irakasle (bezala)
aritzen da (=irakasle jarduten du = irakasle lan egiten du) Hernanin. Berari
eginiko elkarrizketan, testutik ateratako hainbat esaldi txerta ditzatela
hutsune egokietan, distraktoreak saihestuz.
OHARRA: Norbaitek nahiago badu, ariketa hau H5P formatuan
(interaktiboa) ere eskura dago blogean.
§ NOIZNAHI
EGITEKOA: Perretxikotara joateko garai berriak
deritzon cloze-testa, udazkenerako aproposa. Honekin batera, ebazpen orriak
eta azalpenak ere banatu dizkiet, azalpen guztiekin argudiatuta, jarduera
eurek zuzen dezaten; dena den, zalantzarik izanez gero, galde diezadatela nahi
dutenean, eta argituko diet.
OHARRA: Norbaitek nahiago badu, ariketa hau H5P formatuan
(interaktiboa) ere eskura dago blogean.
[1] Zer DERITZOZU
couchsurfing-ARI = Zer IRIZTEN DIOZU couchsurfing-ARI = Zer IRUDITZEN ZAIZU
couchsufing-A
iruzkinik ez:
Argitaratu iruzkina