B2.2 maila: (H5P) Perretxikotara joateko garai berriak

Diapositiba 1 / 39

Iazkoa (0) DENBORALDI bikaina izan zen perretxiko zaleentzat, baina Nafarroara abiatu zen jende-andanak (=jendetzak) perretxikoak biltzeaz gain, kezka ekarri zuen. Ondorioz, masifikazioari .........1....... nahian, Ultzamako udalak erabaki bat hartu behar izan zuen.

• ON EGIN
• AURRE EGIN
• ERREPARATU

.....2....., irailaren 15etik aurrera, bertara gerturatzen (=hurbiltzen) direnek 5 eta 10 euro bitarteko kanona ordaindu beharko dute.

• BESTELA
• ORDEA
• HORREN ARABERA

Ultzamako udalak araututako kanon hori perretxikoak .......3........ kobratuko da aurrerantzean.

• BILDUAGATIK
• BILTZEKO ASMOZ
• BILTZEAGATIK

Oraindik goizegi da jakiteko murrizketak arazoa konponduko ote .....4....., baina dagoeneko (=jadanik) bazterrak nahasi ditu (=hautsak harrotu ditu).

• DUEN
• DUELA
• DUENIK

........5......... joan aitzin (=joan aurretik) ondo pentsatu beharra dago, Ultzama aldera hurbildu nahi duenak, behinik behin (=behintzat).

• PERRETXIKOTAN
• PERRETXIKOETARA
• PERRETXIKOTARA

......6......., joan den irailaren 15ean hartu zuten Ultzamako udal agintariek batzuentzat hain polemikoa den eta hamaika ika-mika eragin dituen erabakia.

• BERAZ
• GAINERA
• IZAN ERE

Egun horretatik ........7......... dagoen neurriaren arabera, perretxiko zaleek 5 eta 10 euro bitarteko kanona ordaindu beharko dute egun bakoitzeko.

• JAKINAREN GAINEAN
• KOLOKAN
• INDARREAN

Bildu eta gero saltzeko asmoa dutenei, berriz, ......8...... aterako zaie, 30 euro ordaindu beharko baitute eguneko.

• GARESTIXEAGO
• MODU ONEAN
• PAGOTXA

Horrez gainera, onddo beltza espeziea biltzen ......9......., gehienez  (=asko jota) 10 kilo eraman ahal izango dituzte etxera.

• DUTENAK
• DUENAK
• DUTENEK

Gainerako espeziei .....10......, 5 kiloko muga ezarri du udalak.

• DAKIGUNEZ
• UKO EGITEKO
• DAGOKIENEZ

Bilketa .....11..... erabakia aspalditik dator. Javier Gomez Ultzamako udaleko mikologoaren esanetan (= hitzetan), proposamena duela lau urte ipini zuten mahai gainean.

• MURRIZTEKO
• AREAGOTZEKO
• GALARAZTEKO

Javierren esanetan, iazko denboraldia, ordea, erabakigarria izan zen neurria ......12........

• ISURTZEKO
• ARAUTZEKO
• SAIHESTEKO

Udako tenperatura bero eta hezeei ......13....., inoiz baino perretxiko gehiago hazi zen eta asko izan ziren onddoen paradisuaz gozatu zutenak.

• MESEDETAN
• LAGUNDUTA
• ESKER

"Datuak beldurgarriak dira: 15 egunetan, 20.000 lagun baino gehiago ibili ziren Ultzamako basoetan .....14....."

• BARRENA
• ELKARREKIN
• NORAEZEAN

"Perretxiko biltzaile horiek guztiek, orotara (=guztira)  97 tona onddo .....15..... jaso zituzten", azaldu zuen Gomezek

• BELTZEZ
• BELTZ
• BELTZAK

Baina, perretxiko zaleek saskiak ........16........... zituzten bitartean, bizilagunak gero eta kezkatuago agertzen ziren.

• LEPORAINO BETETZEN
• GAINBEHERA EGITEN
• IRUZUR EGITEN

"Behin, 100 auto baino gehiago zenbatu nituen kilometro batean", zehaztu zuen mikologoak. Ondorioz, mendi-pista batzuk ....17.... egin ziren.

• KONPONDU
• KALTETU
• LOKAZTU

Ibilgailuen etengabeko joan-etorri horren eraginez, bertako bizilagunek .......18........ bizitza egiteko arazoak izan zituzten. Horiek izan ziren, besteak beste, jende-andanak eragin (=sorrarazi) zituen arazoak.

• EGUNEROKO
• EGUNERO
• EGUNEAN

Masifikazioari aurre egiteko asmoz bilketa mugatzeko hartutako erabakiak ……..19……… ditu.

• ESKER ONEKO HITZAK JASO
• HAUTSAK HARROTU
• IRITZI BATERATUAK ERAGIN

Aurkariek (=aurkakoek = ados ez daudenek) salatzen dutenez, "perretxikoak denonak dira, erreketan arrantzatzen diren arrainak bezalaxe" eta ez dago zertan ordaindurik[1]. Javier Gomezen esanetan, ……..20…….., ezin dira arrantza eta perretxiko-bilketa inondik ere (=inola ere) alderatu (=konparatu = parekatu).

 

[1] Ez dago ZERTAN ordainduRIK = ez dago ordaindu BEHARRIK (aurrerago landuko dugu).

• ERE
• ALDIZ
• BEHINTZAT

Javierrek dioenez, mendiei buruzko lege berriaren arabera, perretxikoen jabetza lur-eremuaren ……..21…….. da.

• JABEAREN
• JABEARENA
• JABEKOA

Ildo horretatik (=Horren harira)[1], Ultzamako mikologoak argi utzi nahi du neurriaren ……..22…….. zein den:

 

[1] Testu antolatzaile honek aurreko ideiari lotzeko balio du.

• BEREIZGARRIA
• JARDUERA
• XEDEA

"Ez da dirua ateratzea edo perretxiko zaleen etorrera oztopatzea. Ultzamara etor ……..23…….. (=etortzea) nahi dugu, baina iazko gehiegikeriak mugatu nahi ditugu".

• DAITEZEN
• LIRATEKE
• DAITEZKE

Murrizketak alde batera utzita, Ultzamako ……..24…….. mikologikoak arautzeko proiektuaren arabera, zerbitzu ezberdinak eskaintzen dira.

• HERRIKIDE
• ISURKETA
• BALIABIDE

Bitarteko edo tresna horiek bisitarien ………25………jarri dira. "Perretxikoak biltzeko baimenarekin batera, zerbitzu ezberdinak erabil daitezke:"

• ESKURA
• ESKUETAN
• ESKUPEAN

"Eguerdiko 12.00etatik 14.00etara mikologo profesional batek aholkularitza emango du. Horrez gainera, perretxiko-bilduma bat egongo da erakusgai, biltzaileek zeintzuk diren ……..26……. eta zeintzuk ez ezagut dezaten (=ezagutzeko)".

• ZIRRARAGARRIAK
• JANGARRIAK
• LIKATSUAK

"Bestalde, sei ……..27……. ibiliko dira inguruan dena ondo dagoela baieztatzeko", zehaztu zuen udaleko mikologoak.

• BASOZAINA
• BASOZAIN
• BASOZAINAK

Ultzamakoa esperientzia ……..28……. izango da Nafarroan. Estatu mailan, berriz, badu aurrekaririk[1] : Sorian, esate baterako, urteak dira murrizketak indarrean jarri zirenetik.

 

[1] Aurrekari: “precedente”

• UKAEZINA
• BIDEGABEA
• AITZINDARIA

Eta han, Sorian, ……..29…….., erantzuna oso positiboa izan da. "Ziur aski, neurriaren aplikazioa ez da izango samurra (=erraza). Halere, epe luzera kontzientzia hartzeko baliagarria izango delakoan gaude[1]", gaineratu zuen Gomezek. 

 

[1] Gogoratu: izango dELAKOAN gaude = izango dELA uste dugu

• BADIRUDI
• ASKO JOTA
• NONBAIT

Izan ere, Ultzamako udalaren erabakia zorrotzegia dela uste dutenek ……..30…….. "masifikazioari aurre egin behar zaiola" aitortzen dute.

• ERE
• ERE BAI
• BAITA

Jose Manuel Lekuona Aranzadi Zientzia Elkarteko mikologoa da. Neurriaren inguruan galdetuta, Lekuona eszeptiko samarra da, baina arazoa konpontzeko lagungarria izan daitekeela dio: "Iazkoa ikusita, nolabaiteko murrizketa egitea ……..31…….. da".

• LOTSAGARRIA
• ONARTEZINA
• EZINBESTEKOA

Lekuonak ez du uste perretxikoak biltzeagatik kanonak ……..32…….. arazoa konponduko duenik, baina egoera kontrolatzen lagunduko omen du.

• EZARTZEAGATIK
• EZARTZEAK
• EZARTZEA

Izan ere, perretxikoen arpilatzeak asko kezkatzen du Lekuona. "Lehen, perretxikotara joaten zinenean, bost lagunekin topo egiten zenuen; orain, 500 ikusten dituzu. ……..33……., basoa urratu eta ekosistemak hautsi egiten dira", azaltzen du.

• ONDORIOZ
• HAU DA
• IZAN ERE

Mikologoa ……..34……. doa eta egoera oso larria dela ohartarazten du.

• BURU-MAKUR
• AREAGO
• AURREZ AURRE

"Zerrenda bat osatzen ari gara perretxiko zaleek jakin dezaten (=jakiteko) zein perretxiko mota dagoen ……..35……, horiek ez biltzeko." dio Lekuonak. Zerrenda horretan 50 perretxiko mota jaso dituzte eta horietako bat zizahoria da. Dendetan sarritan ikusi dugun perretxiko goxo hau gero eta zailagoa omen da basoan ikustea eta salmenta mugatzeko neurriak hartu beharko liratekeela uste dute adituek.

• GALZORIAN
• NON-NAHI
• PURI-PURIAN

Bestalde, pozoitzeei aurre egiteko bilketak erabateko garrantzia duela azpimarratzen du Jose Manuel Lekuona mikologoak. "Perretxikoa osorik bildu behar da, bere ezaugarri guztiak aztertu ahal izateko. Horrez gain(era), perretxikoaren kokalekua ere ……..36…….. behar da, horrek pista asko ematen dizkigulako".

• AINTZAT HARTU
• GAITZETSI
• ERREPARATU

Izan ere, perretxiko jangarri bakoitzak antzeko pozoia dauka eta kontuz ibili beharra dago. ……..37…….., mikologoaren esanetan, Euskadiko intoxikazio kopurua oso baxua da.

• TAMALEZ
• HORREN HARIRA
• DENON KALTERAKO

Zergatik? Bada, perretxikoen kultura oso hedatua (=zabaldua) dagoelako eta euskaldunok ……..38…….. daukagulako. Halere, zalantzarik izanez gero, adituei galdetzea eta liburuetan kontsultatzea ezinbestekoa da jaki goxo honetaz gozatu baino lehen.

• BARNERATUA
• ARROTZA
• ETSIPEN HANDIA

Soluzioen zerrenda

1. galdera

Iazkoa (0) DENBORALDI bikaina izan zen perretxiko zaleentzat, baina Nafarroara abiatu zen jende-andanak (=jendetzak) perretxikoak biltzeaz gain, kezka ekarri zuen. Ondorioz, masifikazioari .........1....... nahian, Ultzamako udalak erabaki bat hartu behar izan zuen.

AURRE EGIN

2. galdera

.....2....., irailaren 15etik aurrera, bertara gerturatzen (=hurbiltzen) direnek 5 eta 10 euro bitarteko kanona ordaindu beharko dute.

HORREN ARABERA

3. galdera

Ultzamako udalak araututako kanon hori perretxikoak .......3........ kobratuko da aurrerantzean.

BILTZEAGATIK

4. galdera

Oraindik goizegi da jakiteko murrizketak arazoa konponduko ote .....4....., baina dagoeneko (=jadanik) bazterrak nahasi ditu (=hautsak harrotu ditu).

DUEN

5. galdera

........5......... joan aitzin (=joan aurretik) ondo pentsatu beharra dago, Ultzama aldera hurbildu nahi duenak, behinik behin (=behintzat).

PERRETXIKOTARA

6. galdera

......6......., joan den irailaren 15ean hartu zuten Ultzamako udal agintariek batzuentzat hain polemikoa den eta hamaika ika-mika eragin dituen erabakia.

IZAN ERE

7. galdera

Egun horretatik ........7......... dagoen neurriaren arabera, perretxiko zaleek 5 eta 10 euro bitarteko kanona ordaindu beharko dute egun bakoitzeko.

INDARREAN

8. galdera

Bildu eta gero saltzeko asmoa dutenei, berriz, ......8...... aterako zaie, 30 euro ordaindu beharko baitute eguneko.

GARESTIXEAGO

9. galdera

Horrez gainera, onddo beltza espeziea biltzen ......9......., gehienez  (=asko jota) 10 kilo eraman ahal izango dituzte etxera.

DUTENEK

10. galdera

Gainerako espeziei .....10......, 5 kiloko muga ezarri du udalak.

DAGOKIENEZ

11. galdera

Bilketa .....11..... erabakia aspalditik dator. Javier Gomez Ultzamako udaleko mikologoaren esanetan (= hitzetan), proposamena duela lau urte ipini zuten mahai gainean.

MURRIZTEKO

12. galdera

Javierren esanetan, iazko denboraldia, ordea, erabakigarria izan zen neurria ......12........

ARAUTZEKO

13. galdera

Udako tenperatura bero eta hezeei ......13....., inoiz baino perretxiko gehiago hazi zen eta asko izan ziren onddoen paradisuaz gozatu zutenak.

ESKER

14. galdera

"Datuak beldurgarriak dira: 15 egunetan, 20.000 lagun baino gehiago ibili ziren Ultzamako basoetan .....14....."

BARRENA

15. galdera

"Perretxiko biltzaile horiek guztiek, orotara (=guztira)  97 tona onddo .....15..... jaso zituzten", azaldu zuen Gomezek

BELTZ

16. galdera

Baina, perretxiko zaleek saskiak ........16........... zituzten bitartean, bizilagunak gero eta kezkatuago agertzen ziren.

LEPORAINO BETETZEN

17. galdera

"Behin, 100 auto baino gehiago zenbatu nituen kilometro batean", zehaztu zuen mikologoak. Ondorioz, mendi-pista batzuk ....17.... egin ziren.

KALTETU

18. galdera

Ibilgailuen etengabeko joan-etorri horren eraginez, bertako bizilagunek .......18........ bizitza egiteko arazoak izan zituzten. Horiek izan ziren, besteak beste, jende-andanak eragin (=sorrarazi) zituen arazoak.

EGUNEROKO

19. galdera

Masifikazioari aurre egiteko asmoz bilketa mugatzeko hartutako erabakiak ……..19……… ditu.

HAUTSAK HARROTU

20. galdera

Aurkariek (=aurkakoek = ados ez daudenek) salatzen dutenez, "perretxikoak denonak dira, erreketan arrantzatzen diren arrainak bezalaxe" eta ez dago zertan ordaindurik[1]. Javier Gomezen esanetan, ……..20…….., ezin dira arrantza eta perretxiko-bilketa inondik ere (=inola ere) alderatu (=konparatu = parekatu).

 

[1] Ez dago ZERTAN ordainduRIK = ez dago ordaindu BEHARRIK (aurrerago landuko dugu).

ALDIZ

21. galdera

Javierrek dioenez, mendiei buruzko lege berriaren arabera, perretxikoen jabetza lur-eremuaren ……..21…….. da.

JABEARENA

22. galdera

Ildo horretatik (=Horren harira)[1], Ultzamako mikologoak argi utzi nahi du neurriaren ……..22…….. zein den:

 

[1] Testu antolatzaile honek aurreko ideiari lotzeko balio du.

XEDEA

23. galdera

"Ez da dirua ateratzea edo perretxiko zaleen etorrera oztopatzea. Ultzamara etor ……..23…….. (=etortzea) nahi dugu, baina iazko gehiegikeriak mugatu nahi ditugu".

DAITEZEN

24. galdera

Murrizketak alde batera utzita, Ultzamako ……..24…….. mikologikoak arautzeko proiektuaren arabera, zerbitzu ezberdinak eskaintzen dira.

BALIABIDE

25. galdera

Bitarteko edo tresna horiek bisitarien ………25………jarri dira. "Perretxikoak biltzeko baimenarekin batera, zerbitzu ezberdinak erabil daitezke:"

ESKURA

26. galdera

"Eguerdiko 12.00etatik 14.00etara mikologo profesional batek aholkularitza emango du. Horrez gainera, perretxiko-bilduma bat egongo da erakusgai, biltzaileek zeintzuk diren ……..26……. eta zeintzuk ez ezagut dezaten (=ezagutzeko)".

JANGARRIAK

27. galdera

"Bestalde, sei ……..27……. ibiliko dira inguruan dena ondo dagoela baieztatzeko", zehaztu zuen udaleko mikologoak.

BASOZAIN

28. galdera

Ultzamakoa esperientzia ……..28……. izango da Nafarroan. Estatu mailan, berriz, badu aurrekaririk[1] : Sorian, esate baterako, urteak dira murrizketak indarrean jarri zirenetik.

 

[1] Aurrekari: “precedente”

AITZINDARIA

29. galdera

Eta han, Sorian, ……..29…….., erantzuna oso positiboa izan da. "Ziur aski, neurriaren aplikazioa ez da izango samurra (=erraza). Halere, epe luzera kontzientzia hartzeko baliagarria izango delakoan gaude[1]", gaineratu zuen Gomezek. 

 

[1] Gogoratu: izango dELAKOAN gaude = izango dELA uste dugu

NONBAIT

30. galdera

Izan ere, Ultzamako udalaren erabakia zorrotzegia dela uste dutenek ……..30…….. "masifikazioari aurre egin behar zaiola" aitortzen dute.

ERE

31. galdera

Jose Manuel Lekuona Aranzadi Zientzia Elkarteko mikologoa da. Neurriaren inguruan galdetuta, Lekuona eszeptiko samarra da, baina arazoa konpontzeko lagungarria izan daitekeela dio: "Iazkoa ikusita, nolabaiteko murrizketa egitea ……..31…….. da".

EZINBESTEKOA

32. galdera

Lekuonak ez du uste perretxikoak biltzeagatik kanonak ……..32…….. arazoa konponduko duenik, baina egoera kontrolatzen lagunduko omen du.

EZARTZEAK

33. galdera

Izan ere, perretxikoen arpilatzeak asko kezkatzen du Lekuona. "Lehen, perretxikotara joaten zinenean, bost lagunekin topo egiten zenuen; orain, 500 ikusten dituzu. ……..33……., basoa urratu eta ekosistemak hautsi egiten dira", azaltzen du.

ONDORIOZ

34. galdera

Mikologoa ……..34……. doa eta egoera oso larria dela ohartarazten du.

AREAGO

35. galdera

"Zerrenda bat osatzen ari gara perretxiko zaleek jakin dezaten (=jakiteko) zein perretxiko mota dagoen ……..35……, horiek ez biltzeko." dio Lekuonak. Zerrenda horretan 50 perretxiko mota jaso dituzte eta horietako bat zizahoria da. Dendetan sarritan ikusi dugun perretxiko goxo hau gero eta zailagoa omen da basoan ikustea eta salmenta mugatzeko neurriak hartu beharko liratekeela uste dute adituek.

GALZORIAN

36. galdera

Bestalde, pozoitzeei aurre egiteko bilketak erabateko garrantzia duela azpimarratzen du Jose Manuel Lekuona mikologoak. "Perretxikoa osorik bildu behar da, bere ezaugarri guztiak aztertu ahal izateko. Horrez gain(era), perretxikoaren kokalekua ere ……..36…….. behar da, horrek pista asko ematen dizkigulako".

AINTZAT HARTU

37. galdera

Izan ere, perretxiko jangarri bakoitzak antzeko pozoia dauka eta kontuz ibili beharra dago. ……..37…….., mikologoaren esanetan, Euskadiko intoxikazio kopurua oso baxua da.

HORREN HARIRA

38. galdera

Zergatik? Bada, perretxikoen kultura oso hedatua (=zabaldua) dagoelako eta euskaldunok ……..38…….. daukagulako. Halere, zalantzarik izanez gero, adituei galdetzea eta liburuetan kontsultatzea ezinbestekoa da jaki goxo honetaz gozatu baino lehen.

BARNERATUA